Het is het grote monster dan elke schrijver moet verslaan: writer’s block. Volgens sommigen bestaat het, volgens anderen is het slechts een excuus voor wanneer je geen zin hebt om te schrijven. Ik ben van mening dat ‘writer’s block’ een overkoepelende term is voor een verzameling aan obstakels die het schrijven kunnen bemoeilijken. Het is vaak een symptoom van een onderliggend probleem.
Elk type writer’s block vereist een andere aanpak, en daarom is het belangrijk om te weten met welke jij te maken hebt. Hieronder leg ik een aantal soorten writer’s block uit en geef ik tips voor hoe je dit kan verhelpen zodat je zo snel mogelijk weer aan de slag kunt!
Geen motivatie
Dit is het type waar naar mijn idee mensen aan denken als ze zeggen dat writer’s block niet bestaat. Je hebt een lange dag achter de rug, en Netflix belooft je een veel leukere avond. Of misschien zit je net in een moeilijk deel van je verhaal en lukt het niet je ertoe te zetten om die mentale worsteling aan te gaan. Als dit gebeurt, kan je jezelf eraan herinneren waarom je oorspronkelijk zo enthousiast werd van dit verhaal. Of breek het op in kleinere stappen, met steeds beloningen tussendoor. Uiteindelijk komt het op één ding neer: doorzetten en het gewoon doen. Dit is de vorm van writer’s block waar eigenlijk de minste excuses voor te maken is. Geef jezelf mentaal een zetje en ga aan het werk.
Je hebt rust nodig
Deze kan op het eerste type lijken, maar heeft een hele andere aanpak nodig. Dit is namelijk de situatie waarbij al je tijd en energie aan andere dingen is opgegaan en je jezelf alleen maar verder uitput als je doorzet. Zelfs al lukt het je om een tiental (middelmatige) woorden te schrijven, dan nog zorgt het ervoor dat het langer duurt voordat je weer op volle kracht bent. In dit geval kan het beter zijn om je lichaam en geest te laten rusten zodat je op een later moment beter kunt presteren. Het is natuurlijk zaak om eerlijk met jezelf te zijn en te bepalen of je écht het risico loopt om op te branden, of dat het toch een gevalletje is van geen zin hebben.
Er is iets mis met je verhaal
Soms kom je er tijdens het schrijven achter dat jouw verhaal toch niet zo levensvatbaar is als je dacht. Kijk kritisch naar de problemen waar je tegenaan loopt: Zijn deze op te lossen, of is het beter om je verhaal in de la te schuiven? Het is namelijk zonde als je eindeloos naar je scherm zit te staren terwijl je een geweldig verhaal zou kunnen schrijven.
Of, in het verlengde hiervan: Je verhaal strookt (nog) niet met jouw schrijvniveau of ervaring. Het kan zijn dat het verhaal dat je probeert te schrijven, op dit moment nog te ingewikkeld is. Je leunt op vaardigheden die je nog niet hebt, en je komt er niet meer uit. Hoewel een uitdaging goed is, heeft het geen zin om té grote stappen te nemen. Zelf al lukt het je om het verhaal af te maken, dan zal het kwalitatief niet heel indrukwekkend zijn. Probeer verhalen te schrijven die meer bij jouw schrijfniveau passen, en keer later terug naar het moeilijkere verhaal. Je zult zien dat een verhaal of twee al een groot verschil kan maken.
Er is iets mis met je schrijfproces
Misschien ben je aan het plotten terwijl dat je fantasie helemaal lamlegt. Of misschien ben je juist aan het ronddralen in je eigen chaos en heb je een planning nodig om je verhaal op papier te krijgen. Als je probeert te schrijven volgens een manier die niet bij je past, dan kan dit het hele proces bemoeilijken. Het kan er zelfs voor zorgen dat je jarenlang aanmoddert en nooit het einde bereikt. Dat beroemde schrijvers een bepaalde methode hebben, betekent helemaal niet dat hetzelfde voor jou ook werkt. Experimenteer vooral met verschillende schrijfmethodes om zo te vinden wat bij je past.
Zelf heb ik heel lang geprobeerd om zonder plan te schrijven, alsook om eerst een plan per scène te maken. Beiden resulteerden in rommelige manuscripten die ik niet afkreeg. Na veel uitproberen heb ik een proces gevonden dat bij mij past, waarbij ik onder meer gebruik maak van een zero draft, en sindsdien gaat het schrijven voor mij veel soepeler.
Perfectionisme
Kritisch zijn is goed. Maar ook hier kun je in doorslaan. Sommigen denken liever elk woord zorgvuldig uit dan dat ze later een grote herschrijfronde moeten doen, en dit kan prima werken. Pas echter op dat je niet te lang blijft hangen en van schrijven een hele stressvolle bezigheid maakt. Als je hoge eisen stelt aan elke zin, is het niet vreemd als je na verloop van tijd weerzin begint te voelen elke keer dat je achter je laptop of schrijfblok gaat zitten. Als het begint te voelen als een examen, dan zal je eerder bevriezen onder de hoge verwachtingen. Nauwkeurig werken is prima, maar blijf niet dralen. Dat is namelijk hoe je een hekel krijgt aan jouw verhaal, en misschien zelfs aan schrijven in het algemeen.
Tip: wil je weten hoe lang je nou eigenlijk bezig bent met schrijven, en waar je de meeste tijd aan kwijt bent? Gebruik deze schrijftijdtracker om het makkelijk bij te houden.
Je wacht op inspiratie
Nog een stereotiep voorbeeld van writer’s block: een gebrek aan inspiratie. Inspiratie is ontzettend fijn, maar niet oneindig beschikbaar. Als je wacht tot ideeën je hoofd binnen komen drijven, dan zul je vele uren naar een leeg scherm staren. Zonder inspratie kun je prima een verhaal schrijven, het gaat alleen niet zo ‘vanzelf’; je zult actief na moeten denken. Dit is niet bepaald de magische ervaring waarmee schrijven vaak afgebeeld wordt, maar het is wel hoe je een verhaal op papier krijgt. Heb je geen ideeën? Ga dan brainstormen. Fantaseer en bedenk dingen. Dat is toch immers waar wij schrijvers zo goed in zijn?
Tot slot
Natuurlijk zullen er nog andere soorten writer’s block zijn, maar hierboven heb ik degenen beschreven die ik vaak zie of ervaar. De volgende keer dat je vastzit, vraag jezelf wat er aan de hand kan zijn. Als je de oorzaak helder hebt, zal het ook minder lang duren voor je weer aan de slag kan. Net zoals onze personages meer over zichzelf leren en hun obstakels overwinnen, kunnen wij schrijvers dat ook. Writer’s block is vanaf nu dus geen excuus meer.
Veel schrijfplezier!
